Χόλιγουντ, Προγνωστικός Προγραμματισμός και Εσείς: Μήπως Ζούμε σε μια Ταινία Επιστημονικής Φαντασίας;
Μετάφραση: Απολλόδωρος
12 Μαρτίου 2024 | David Gosselin | Διαβάστε το εδώ
Στο πλαίσιο του συνεχιζόμενου εκπολιτιστικού μας προγράμματος διηγήσεων, απολαύστε αυτή την τελευταία βαθιά κατάδυση στον μαγικό κόσμο των ταινιών και της φαντασίας.
Είναι μια από τις μεγάλες ειρωνείες της ζωής ότι η μυθοπλασία συχνά έρχεται πιο κοντά στην αλήθεια από οτιδήποτε άλλο. Ανεξάρτητα από το τελευταίο τηλεγράφημα, πρωτοσέλιδο ή ομιλία, οι σπουδαιότερες ιστορίες που μας παραδίδονται από γενιά σε γενιά αντέχουν με τρόπο που σπάνια μπορούν να αντέξουν τα τυπικά χολιγουντιανά μπλοκμπάστερ ή οι μεγάλοι τίτλοι ειδήσεων. Αυτές οι ιστορίες το καταφέρνουν επειδή αποτυπώνουν κάτι αναλλοίωτο και διαχρονικό για τη φύση του ανθρώπου, υπερβαίνοντας τόσο τον χρόνο όσο και τον χώρο στον οποίο ζούμε. Και όμως, είναι αιώνιες υπενθυμίσεις των αποκαλύψεων που περιμένουν μέσα στον καθένα μας καθημερινά.
Για πόσα άλλα πράγματα μπορούμε να το πούμε αυτό στη ζωή;
Ωστόσο, ενώ η μυθοπλασία διαθέτει ειρωνικά τη μαγική ικανότητα να αποκαλύπτει τις υπερβατικές και ποιητικές διαστάσεις που κρύβονται κάτω από την καθημερινή πραγματικότητα, υπάρχει και ένα άλλο είδος. Σε αντίθεση με πολλές από τις σπουδαιότερες τέχνες που χρησιμεύουν για να καταρρίψουν τις ψευδαισθήσεις και να αποκαλύψουν την κρυμμένη αλήθεια των πραγμάτων (που συχνά κρύβεται σε κοινή θέα), αυτή η τέχνη χρησιμεύει για να δημιουργεί ψευδαισθήσεις. Φανταστείτε ότι μια μέρα κάποια εξωγήινη κάψουλα έκανε αναγκαστική προσγείωση στη χώρα των διαχρονικών ιστοριών και των μύθων και άρχισε να ανοίγει τα πόδια της, να εκκολάπτει το γόνο της και να αφομοιώνει τα πάντα στη δική της εικόνα. Φανταστείτε ότι άρχισε να τα κάνει όλα αυτά όχι δίνοντας σε κανέναν εντολές ή λέγοντάς του τι να σκεφτεί ή να κάνει, αλλά επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο αφηγούνται ιστορίες και τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται για τις ιστορίες -συμπεριλαμβανομένης και της δικής τους.
Μετά από γενιές, αυτή η τέχνη διογκώθηκε σε ένα τεράστιο βιομηχανικό συγκρότημα ψυχαγωγίας της αφήγησης ιστοριών και της μυθοποίησης, έναν σύγχρονο Πύργο της Βαβέλ, γεμάτο με το δικό του πάνθεον διασημοτήτων. Από εκεί και πέρα, χρησιμοποίησε την αναπτυσσόμενη βιομηχανία αφήγησης ιστοριών για να επεκτείνει την εμβέλειά της και τα μέσα που χρησιμοποιούσε για να διαστρεβλώσει την πραγματική μας πραγματικότητα. Στη θέση της, κρατούσε στον κόσμο τις παράξενες αντανακλάσεις του δικού της σκοτεινά μαγεμένου καθρέφτη. Φυσικά, οι εικόνες αυτές δεν ήταν οι φυσικές αντανακλάσεις του ανθρώπου που δημιουργήθηκε κατά τη μοναδική εικόνα του Δημιουργού του, αλλά κάτι πολύ διαφορετικό, κάτι που επιμελήθηκαν οι δικοί της σκοτεινοί μάγοι και μάγισσες. Τώρα, φανταστείτε ότι, επηρεάζοντας τον τρόπο με τον οποίο λέγαμε ιστορίες, αυτές οι νέες υπηρεσίες χρησιμοποίησαν τη μαγεία τους για να μας ξεγελάσουν ώστε να επαναπροσδιορίσουμε τις δικές μας εικόνες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του παρελθόντος, του μέλλοντος και του ίδιου μας του εαυτού.
Φανταστείτε ότι το αποτέλεσμα ήταν μια μαγική μεταμόρφωση.
Ενώ πολλοί μπορεί να πίστευαν ότι τα ξόρκια αυτών των εξωγήινων μάγων και μαγισσών ήταν αναποτελεσματικά, λειτουργούσαν μόνο στις πιο εύπιστες, πρωτόγονες φυλές, φανταστείτε ότι πραγματικά λειτουργούσαν. Πράγματι, όπως έχουμε ήδη δει στο παρελθόν, οι μαγικές, σαν έκσταση ιδιότητες των μύθων, της ποίησης και του δράματος ήταν ένα αποτελεσματικό μέσο διαμόρφωσης της κοινής γνώμης για αιώνες. Στην πραγματικότητα, ο Πλάτωνας αναγνώρισε το ίδιο πράγμα πηγαίνοντας πίσω στην εποχή της Αρχαίας Ελλάδας, όπου παρατήρησε τις γοητευτικές ικανότητες και τις αλχημιστικού τύπου δυνάμεις των ποιητών και των ρητόρων πάνω στις καρδιές και τα μυαλά των Ελλήνων πολιτών. Εξάλλου, οι ποιητές ήταν οι κύριοι "δημιουργοί εικόνων" για τον ελληνικό λαό. Από τις ιστορίες προέλευσής τους, την απεικόνιση των θεών και του θείου μέχρι τα υποδείγματα αρετής και σοφίας, ο Πλάτων αναγνώρισε ότι η γοητεία των ποιητών διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την ψυχοκοσμολογική μήτρα της Αρχαίας Ελλάδας. Αυτοί οι "δημιουργοί εικόνων" το έκαναν αυτό ρίχνοντας τις μαγευτικές τους σκιές στους σπηλαιώδεις τοίχους του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Φυσικά, το ίδιο πράγμα υπήρξε στην Περσία, στη Βαβυλώνα και σε αμέτρητες άλλες αυτοκρατορίες.
Ωστόσο, με την έλευση του Χόλιγουντ και της ασημένιας οθόνης, αυτή η αλχημική παράδοση των ποιητών και των ιερατείων πήρε νέες μαγικές διαστάσεις. Αν και ο Πλάτωνας μπορεί να μην είχε προβλέψει ακριβώς ποια μορφή θα έπαιρναν- η απατηλή φύση τους υποδηλωνόταν από τη δική του κατανόηση των περιπλοκών και της σύνθετης φύσης των σκιών που έριχναν οι τοίχοι των σπηλαίων της δικής του Αρχαίας Ελλάδας.
Και εδώ αρχίζει η ιστορία μας με τους μάγους, τους μάγους και τους εξωγήινους.
Οι Μάγοι Αντεπιτίθενται
Γρήγορα από την εποχή της Αρχαίας Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και τη μεταπολεμική Αμερική. Η βιομηχανική επανάσταση έχει εξαπολύσει έναν καταιγισμό τεχνολογικών θαυμάτων, έχει ανοίξει την πόρτα σε έναν άνευ προηγουμένου κόσμο αφθονίας και έχει οδηγήσει στην άνοδο μιας νέας μεσαίας τάξης με αυτοπεποίθηση για το δικαίωμά της να έχει λόγο για το έθνος και το μέλλον της. Τέτοιες επαναστάσεις φαίνεται επίσης να ρίχνουν ένα διακριτικό φως σε παλαιότερες και αρχαϊκές παραδόσεις μαγείας, μαγείας και δεισιδαιμονίας. Ο άνθρωπος ήταν επιτέλους ασφαλής από τα σκοτεινά μάγια, τις δεισιδαιμονίες και τη μαγεία προηγούμενων εποχών.
Ή μήπως έτσι νόμιζε;
Μπήκε ο ευαγγελιστής της ψυχοχειρουργικής Dr. William Sargant.
Ο Sargant ολοκλήρωσε τα ταξίδια του μετά από χρόνια σκιαγράφησης διαφόρων πρωτόγονων φυλών και αρχαίων πολιτισμών σε όλο τον κόσμο, μεταξύ άλλων στο Ζαΐρ, την Αϊτή, τη Βραζιλία, τη Τζαμάικα και τις ΗΠΑ. Φίλος και ανταποκριτής του Aldous Huxley, ο Sargant ανέλαβε τα ταξίδια του προκειμένου να κατανοήσει τις φαινομενικά μαγικές μεταμορφώσεις που βίωναν τα άτομα στα χέρια σαμάνων, ιερέων, μάγων και θεραπευτών πίστης. Ο Sargant αφηγείται την ιστορία του τρόπου με τον οποίο αυτοί οι μάγοι και οι παραμυθάδες κατάφερναν να κάνουν τα μάγια τους και να εφαρμόζουν τις γοητείες τους ανά τους αιώνες.
Από την κατοχή πνευμάτων στις τελετές βουντού της Hatian μέχρι τις σπλαχνικές εικόνες της φωτιάς της κόλασης που επικαλούνται οι φονταμενταλιστές χριστιανοί ιεροκήρυκες στον αναβιωτικό Νότο, ο Sargant παρατήρησε ότι οι αυξημένες συναισθηματικές καταστάσεις μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να προκαλέσουν τεχνητά ριζικές αλλαγές στις πεποιθήσεις και τη συμπεριφορά.
Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη δημιουργία συναισθηματικά αυξημένων συνθηκών, με τις οποίες θα αναδύονταν οι φυσιολογικές καταστάσεις που είναι απαραίτητες για τη δημιουργία ενός νέου κατακλυσμού μεταξύ σκέψεων και εικόνων. Με λίγα λόγια: συντρίβοντας το συνειδητό μυαλό κάτω από τις κατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες και βιοχημικές επιδράσεις, οι μάγοι και οι θεραπευτές πίστης μπορούσαν να αποκτήσουν πρόσβαση στο υποσυνείδητο μυαλό. Αυτό θα τους επέτρεπε όχι μόνο να δρουν στην άμεση αισθητηριακή αντίληψη του κόσμου από τον άνθρωπο, αλλά και να έχουν πρόσβαση στα όνειρα, τη φαντασία και τη βαθύτερη αίσθηση του εαυτού του -συχνά με τη γνώση του.
Φυσικά, όπως και πολλοί σύγχρονοι μάγοι, αυτή η "μαγεία" γινόταν αντιληπτή ως αυστηρά βιοχημική στη φύση της. Για τον Sargant, οι λοβοτομές εξακολουθούσαν να αποτελούν την πιο "μαγική" θεραπεία για πολυάριθμα ψυχικά και πνευματικά προβλήματα. Ανεξάρτητα από αυτό, οι τύποι των "μαγικών" κόλπων που μελέτησε ο Sargant κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του εμπίπτουν στην κατηγορία που αναφέρεται από τους σύγχρονους υπνωτιστές ως επαγόμενες καταστάσεις μεταβαλλόμενης συνείδησης ή απλώς "μεταβαλλόμενες καταστάσεις". Αναφέροντας τα ευρήματά του σε ένα από τα βιβλία του, ο Sargant γράφει:
"Από τη λίθινη εποχή μέχρι τον Χίτλερ, τους Beatles και τη σύγχρονη "ποπ κουλτούρα", ο εγκέφαλος του ανθρώπου επηρεάζεται συνεχώς από τις ίδιες φυσιολογικές τεχνικές. Η λογική εκθρονίζεται, ο φυσιολογικός υπολογιστής του εγκεφάλου τίθεται προσωρινά εκτός λειτουργίας και οι νέες ιδέες και πεποιθήσεις γίνονται άκριτα αποδεκτές. Ο μηχανισμός είναι τόσο ισχυρός ώστε, ενώ διεξήγαγα αυτή την έρευνα σχετικά με τον δαιμονισμό, την έκσταση και τη θεραπεία της πίστης σε διάφορα μέρη του κόσμου, μερικές φορές επηρεάστηκα και εγώ ο ίδιος από τις τεχνικές που παρατηρούσα, παρόλο που ήμουν σε επιφυλακή απέναντί τους. Η γνώση των μηχανισμών που δρουν μπορεί να μην αποτελεί καμία προστασία όταν το συναίσθημα διεγείρεται και ο εγκέφαλος αρχίζει να λειτουργεί ανώμαλα".
Dr. William Sargant - The Mind Possessed - A Physiology of Possession, Mysticism and Faith Healing (1971) (Το Δαιμονισμένο Πνεύμα - Μια Φυσιολογία της Δαιμονίας, του Μυστικισμού και της Θεραπείας της Πίστης)
Παραλληλισμοί μεταξύ αρχαίων θρησκευτικών τελετουργιών, καλλιτεχνικών φεστιβάλ και πνευματικών πρακτικών που παραδίδονται από γενιά σε γενιά θα μπορούσαν να παρατηρηθούν στον σύγχρονο πολιτισμό, αν και υπό φαινομενικά διαφορετικές συνθήκες. Ο Sargant παρατήρησε παραλληλισμούς μεταξύ αρχαίων τελετουργιών και, ας πούμε, της μαζικής υστερίας και ευφορίας μιας συναυλίας των Beatles, του φεστιβάλ Woodstock και άλλων μορφών μαζικής κουλτούρας που χαρακτηρίζονται από "ποπ γκρουπ":
"Πολλοί από τους άλλους χορευτές πλησίαζαν πολύ κοντά στην έκσταση και παρουσίαζαν καταστάσεις αυξημένης υποβλητικότητας στο τέλος μιας μακράς και εντατικής περιόδου επαναλαμβανόμενου και μονότονου χορού. Έμοιαζαν πολύ με τους οπαδούς των Beatles ή άλλων "ποπ γκρουπ" μετά από μια μακρά συνεδρία χορού".
Dr. William Sargant (σελ. 118) - The Mind Possessed : A Physiology of Possession, Mysticism and Faith Healing (1971)
Οι Sargant και Huxley έκαναν άμεσους παραλληλισμούς μεταξύ των φεστιβάλ "ροκ" και των ειδών οργιαστικού χορού και ξέφρενων συναισθηματικών καταστάσεων που ήταν τυπικά μεταξύ των συμμετεχόντων σε φεστιβάλ με αλκοόλ και όργια για τον Θεό Διόνυσο. Όπως παρατήρησε ο Χάξλεϊ σε μια από τις διαλέξεις του, τα άτομα που συμμετείχαν στις αρχαίες διονυσιακές τελετές και στα είδη των πρακτικών που μελετούσε ο Sargant μπορούσαν να ζουν πολύ άθλιες ζωές, περνώντας το μεγαλύτερο μέρος των εβδομάδων τους σε κάποιο είδος δουλοκτητικής δουλείας, αλλά στη συνέχεια έβρισκαν μια απελευθέρωση ή "κάθαρση" στα τελετουργικά και ξέφρενα φεστιβάλ. Αυτό συνέβαινε μέσω έντονων, αν και στιγμιαίων μεταμορφώσεων στο συναίσθημα και τη διάθεση, που συχνά ενισχύονταν από το σεξ, τα ναρκωτικά, την αφήγηση και το θέαμα.
Με την έλευση του εικοστού αιώνα, αυτές οι πιο αρχαίες μορφές μαγείας άρχισαν να αποκτούν νέες διαστάσεις, ιδίως στον κόσμο του σύγχρονου κινηματογράφου.
Και εδώ είναι που αναδύεται μια νέα ιστορία μέσα στην ιστορία μας για την ιστορία του ανθρώπου.
Τραβώντας Πίσω την Κουρτίνα
Έχει παρατηρηθεί ότι η ιστορία της τέχνης είναι η ιστορία του ανθρώπου. Αλλά υπό το φως των πρόσφατων αποκαλύψεων σχετικά με τη σχέση μεταξύ των μυστικών υπηρεσιών, του βιομηχανικού συμπλέγματος ψυχαγωγίας και του κόσμου της σύγχρονης τέχνης, το ενδιαφέρον για το τι κρύβεται πίσω από τη μαγεία της χολιγουντιανής αυλαίας έχει αυξηθεί κατακόρυφα.
Για τους σκοπούς μας, θεωρήστε τις νέες εικόνες που απεικονίζονται στις ιστορίες του εικοστού και του εικοστού πρώτου αιώνα ως τις σκιές που ρίχνονται στους σύγχρονους τοίχους των σπηλαίων της "ασημένιας οθόνης" και του Χόλιγουντ. Αυτές οι βιομηχανίες και οι σχετικές διαδικτυακές υπηρεσίες ροής υπερηφανεύονται για πολλές "καλές ταινίες" με συναρπαστικές ιστορίες, διαλόγους, πλοκές και ανάπτυξη χαρακτήρων - πολλές από αυτές σέβονται ουσιαστικά τους τυπικούς κανόνες της κλασικής Ποιητικής του Αριστοτέλη. Ωστόσο, το τι εικόνες έχουν απεικονίσει αυτές οι ταινίες ή πώς απεικόνισαν τα θέματα και τις εικόνες τους και πώς αυτές οι ταινίες μπορεί να έχουν χρωματίσει ή όχι συλλογικά τη φαντασία ενός πληθυσμού είναι ένα λιγότερο δημοφιλές θέμα. Ίσως επειδή απλώς οι επιπτώσεις είναι τόσο βαθιές όσο και δύσκολο να μετρηθούν; Αν και ξεφεύγει από το αντικείμενο της έκθεσής μας, μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι σε διαφορετικές εποχές διαφορετικές ταινίες παρουσίαζαν διάφορα μηνύματα με διαφορετικό βαθμό λεπτότητας, είτε πολιτιστικά, είτε φιλοσοφικά, είτε πολιτικά. Σήμερα έχουν δημιουργηθεί δημοφιλή κανάλια στο YouTube, όπως αυτό του ιστορικού και μελετητή του Χόλιγουντ Jay Dyer, για να αποκρυπτογραφήσουν τη μαγεία των σύγχρονων ταινιών.
Μια έξυπνη, συγκεκαλυμμένη υπνωτική τεχνική που εμπλέκεται σε αυτές τις μορφές μυθοπλασίας είναι το "priming". Ως μια ποικιλία του priming, τα άτομα μπορούν να κάνουν να παρακολουθήσουν κάποιον άλλο να ζει μια εμπειρία, οπότε μπορεί να δημιουργηθεί μια διάσταση: άτομα ή ολόκληρα ακροατήρια ζουν νέες αφηγήσεις και ιστορίες μέσα από τους χαρακτήρες των ταινιών. Σήμερα, ένα τεράστιο βιομηχανικό σύμπλεγμα priming καλεί τους ανθρώπους να αποσυνδέονται τακτικά από τη ζωή τους και να παίζουν διάφορα σενάρια και δυστοπικά μέλλοντα.
Όλοι όμως γνωρίζουν ότι πρόκειται μόνο για μυθοπλασία.
Για παράδειγμα, στην τελευταία ταινία Mission Impossible: Dead Reckoning I, μια αποστάτης οντότητα τεχνητής νοημοσύνης αναλαμβάνει τον έλεγχο του κόσμου. Χρησιμοποιεί τους ανθρώπους ως άβαταρ της για να παίξει διάφορα παιχνίδια και σενάρια. Κανείς δεν είναι σίγουρος ποιος ή τι είναι πραγματικό, και υπάρχουν πολλαπλές πιθανότητες, αλλά όλοι είναι πεπεισμένοι ότι πρέπει να παίξουν το παιχνίδι, αναθέτοντας ουσιαστικά το ζήτημα της ευρύτερης πραγματικότητας στην "Οντότητα".
Ακούγεται παράξενα οικείο;
Μέσα στη μαζική σύγχυση, στην ταινία εμφανίζεται ένα επαναλαμβανόμενο θέμα και ένα ξόρκι: τίποτα δεν είναι αληθινό. Η πραγματικότητα είναι αδύνατο να διακριθεί- οι θεατές πρέπει να παραπέμψουν τις λογικές τους δυνάμεις στην παντογνώστη οντότητα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Εδώ βλέπουμε τις σύγχρονες τεχνικές ύπνωσης που επιτρέπουν σε ένα μήνυμα ή μια εντολή να εισχωρήσει στο υποσυνείδητο. Η τεχνική λειτουργεί δημιουργώντας αυτό που ο κορυφαίος υπνωτιστής παγκοσμίως και συνδημιουργός του NLP Richard Bandler αποκαλεί κατάσταση "ήπιας σύγχυσης".
Κατακλύζοντας το συνειδητό μυαλό με λεπτομέρειες με έναν συγκεχυμένο αλλά έντεχνο τρόπο, το συνειδητό μυαλό κατακλύζεται, έτσι ώστε το υποσυνείδητο μυαλό να είναι πλέον ανοιχτό και έτοιμο να δεχτεί νέες "πληροφορίες". Με λίγα λόγια: ένα σαφές μήνυμα ενσωματώνεται και επικοινωνείται μέσα από μια φωλιά συγκεχυμένων δηλώσεων.
Ο Bandler αναφέρεται σε αυτό ως "στοίβαγμα πραγματικοτήτων", το οποίο συχνά περιλαμβάνει την αφήγηση μιας ιστορίας μέσα σε μια ιστορία μέσα σε μια ιστορία μέσα σε μια ιστορία. Ο ομιλητής ή η αφήγηση μπορεί να υπονοεί ένα πράγμα, αλλά στη συνέχεια να εννοεί κάτι άλλο, ή κάτι εντελώς αντίθετο (ο Bandler δίνει το παράδειγμα "μην σκέφτεστε το μπλε χρώμα"). Ο ομιλητής μπορεί να μιλάει για ένα πράγμα, αλλά στη συνέχεια να λέει κάτι άλλο. Το ποιες λεπτομέρειες ανήκουν σε ποια ιστορία παραμένει ασαφές σε συνειδητό επίπεδο, αλλά με την κατάλληλη "ένθεση" και "αλληλουχία", οι ακροατές μένουν με ένα σύνολο οδηγιών που μπορούν φυσικά να εκτελέσουν σε ασυνείδητο επίπεδο.
Όπως γράφει ο Bandler στον "Οδηγό για τη διαμόρφωση της ύπνωσης":
"Μόλις περάσετε από διάφορα επίπεδα πραγματικότητας, μπορείτε να αρχίσετε να ενσωματώνετε οδηγίες διαδικασίας σχετικά με το τι θέλετε να κάνει ο πελάτης. Οποιοδήποτε από τα σχετικά γλωσσικά πρότυπα, ιδιαίτερα το "Πρότυπο εισαγωγικών" του Μοντέλου Milton, μπορεί να χρησιμοποιηθεί, όπως και οι διάφορες τεχνικές που περιγράφονται σε αυτό το βιβλίο. Ο πελάτης είναι πιθανό να είναι ιδιαίτερα υποχωρητικός - και επίσης, σχεδόν σίγουρα, θα έχει αμνησία για το ποιες ακριβώς ήταν οι οδηγίες. Αλλά, να περιμένετε ότι η εμπειρία και η συμπεριφορά του θα αλλάξουν, προφανώς αυθόρμητα". (Bandler., 173-174)
Σε αυτό το σημείο, ίσως αξίζει να σημειωθεί ότι ο Bandler ήταν μαθητής του ανθρωπολόγου και κοινωνιολόγου της CIA, γνωστού ως MK-Ultra, Gregory Bateson.
Neuro Linguistic Programming - Πέρα από τη διεξαγωγή πειραμάτων σε θύματα οβίδων και τραυμάτων με LSD για τα προγράμματα MK-Ultra της CIA στο νοσοκομείο VA του Menlo Park, ο Bateson δίδασκε επίσης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρουζ, όπου ενθάρρυνε τον Bandler να αναλάβει ένα πρόγραμμα ύπνωσης και να αναπτύξει την ύπνωση σε ένα πλήρες και τυποποιημένο σύστημα. Με τη συνεργασία του John Grinder, ο οποίος επίσης δίδασκε τον Bandler στο Santa Cruz, το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία του Νευρογλωσσικού Προγραμματισμού (NLP), οι ιδέες του οποίου έχουν προσαρμοστεί πλήρως και ενσωματωθεί στη σύγχρονη δημόσια επικοινωνία, την ψυχαγωγία και τον κόσμο της "αυτοβοήθειας" σε όλη τη Δύση.
Αλλά παρεκκλίνουμε.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι ίδιες τεχνικές ύπνωσης και αφηγηματικής δομής, οι οποίες εμφανίζονται με μερικούς ενδιαφέροντες τρόπους στην "Αδύνατη Αποστολή", έχουν μια αλλόκοτη και παράξενη ομοιότητα με τη σημερινή συζήτηση για το ρόλο της Τεχνητής Νοημοσύνης στη διαμόρφωση της λήψης αποφάσεων για ολόκληρη την ανθρώπινη φυλή. Πάρτε την πρόσφατη συζήτηση μεταξύ του γκουρού του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) Yuval Hariri και του Stephen Colbert στην εκπομπή The Late Night Show with Stephen Colbert.
Η αλληλεπίδραση και η απομαγνητοφώνηση της πρόσφατης συζήτησης αναπαράγεται από το Slaynews.com ως εξής:
Ο Harari εξήγησε στους τηλεθεατές ότι σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας οι άνθρωποι πάντα ήξεραν τι έπρεπε να διδάξουν στην επόμενη γενιά, όπως γεωργία, οικοδόμηση, μάχες κ.λπ.
Τώρα, με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, οι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα τι να διδάξουν στα παιδιά και τα εγγόνια τους για να τα προετοιμάσουν καλύτερα για τον κόσμο.
Μισοαστειευόμενος, ο Colbert ρώτησε: "Χρειάζεται να διδάξουμε στους νέους μας κάτι τώρα που η τεχνητή νοημοσύνη είναι εδώ;".
"Πώς να την αντιμετωπίσουν", απάντησε γρήγορα ο Harari, προσθέτοντας: "Είναι ακόμα μωρό η Τεχνητή Νοημοσύνη. Δεν έχουμε δει τίποτα, ακόμα".
Ωστόσο, ενώ ο Harari προειδοποιούσε το ευρύ κοινό ότι θα πρέπει να προετοιμαστεί για την επικείμενη κατάληψη από την Τεχνητή Νοημοσύνη, άλλαξε στάση όταν ο Colbert δήλωσε ότι είναι έτοιμος να θέσει "τις μηχανές" επικεφαλής τώρα για να "μας λένε τι να κάνουμε".
Ο αυτοπροσδιοριζόμενος ως τρανσουμανιστής εμφανίστηκε απρόθυμος να παραδοθεί ο ίδιος στις "μηχανές".
"Πολλοί άνθρωποι ανησυχούν", δήλωσε ο Colbert σχετικά με το ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης στο μέλλον της ανθρωπότητας.
"Εγώ δεν ανησυχώ τόσο πολύ για την τεχνητή νοημοσύνη.
"Απλά δεν μου ανεβαίνει το αίμα να ανησυχώ για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Σκέφτομαι κάποιες θετικές πτυχές της. Θέλω να πω, έχω δει πώς οι άνθρωποι χειρίστηκαν την ιστορία και - όχι σπουδαία. Οπότε είμαι έτοιμος για τις μεγάλες μηχανές που παίρνουν μεγάλες αποφάσεις προγραμματισμένες από συντρόφους με συμπόνια και όραμα. Είμαι έτοιμος για τις μηχανές που θα μας λένε τι να κάνουμε. Είστε έτοιμοι;"
"Όχι ακριβώς", απάντησε ο Harari.
"Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να παραδώσουμε την εξουσία σε κάτι που δεν καταλαβαίνουμε".
Ο Colbert προσπάθησε να υποστηρίξει ότι οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης είναι απλώς μια προέκταση της ανθρωπότητας και αρνήθηκε να αποδεχτεί την πραγματικότητα όταν ο Harari είπε: "Όχι, δεν είναι".
"Ναι, είναι", ανταπάντησε ο Colbert.
"Εμείς τις φτιάξαμε. Είναι εμείς".
Ο σύμβουλος του WEF εξήγησε ότι ενώ οι άνθρωποι δημιούργησαν την τεχνητή νοημοσύνη, είναι "η πρώτη τεχνολογία στην ιστορία" που μπορεί να σκέφτεται και να ενεργεί μόνη της χωρίς την επίβλεψη της ανθρωπότητας.
"Εμείς τους φτιάξαμε, αλλά τώρα γίνονται δυνητικά ανεξάρτητοι από εμάς", είπε.
"Το ένα πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε για την τεχνητή νοημοσύνη, το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε για την τεχνητή νοημοσύνη, είναι η πρώτη τεχνολογία στην ιστορία που μπορεί να λάβει αποφάσεις από μόνη της και μπορεί να δημιουργήσει νέες ιδέες από μόνη της".
Το μέλλον της ανθρωπότητας θα κατευθύνεται πλέον από μια τεχνητή νοημοσύνη; Πρόκειται για ταινία, πραγματικότητα ή απλώς για το τελευταίο παράδειγμα προγνωστικού προγραμματισμού από τους μάγους που κρύβονται πίσω από πολλές από τις πιο δημοφιλείς ιστορίες "επιστημονικής φαντασίας";
Έχοντας έστω και βασικές γνώσεις της υπνωτικής τεχνικής, μπορεί κανείς να καταλάβει πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν "φανταστικές" ιστορίες για να προετοιμάσουν το κοινό ή να προκαλέσουν "αλλοιωμένες καταστάσεις" απλά κάνοντας τη σωστή πρόταση ή ζητώντας από κάποιον να φανταστεί και να παίξει ένα συγκεκριμένο σύνολο εικόνων. Βάζοντας το κοινό να παίξει τα σενάρια, το κάνουν να τα προβάρει στη φαντασία του - πάντα καλυμμένο ως ψυχαγωγία, φυσικά.
Το πραγματικό ερώτημα γίνεται: τι συμβαίνει όταν ζητάμε από τα ίδια ακροατήρια να φανταστούν ένα μέλλον αισθητά διαφορετικό από εκείνο με το οποίο έχουν προετοιμαστεί για χρόνια, αν όχι δεκαετίες; Πώς μοιάζει ή θα έπρεπε να μοιάζει ένα εναλλακτικό και ενδεχομένως πολύ πιο υγιές, πραγματικό μέλλον;
Και εδώ είναι που η "μαγεία" των ταινιών γίνεται ίσως πιο σαφής.
Αν και φυλάσσεται αυστηρά από τους μάγους και τις βιομηχανίες τους, μόλις ανοίξουν τα βιβλία με τα ξόρκια τους και αποκαλυφθεί η δομή των ξορκιών τους, γίνεται πολύ δύσκολο ακόμα και για τον πιο μαγεμένο θεατή να μην τα δει.
Είναι Μόνο Μυθοπλασία
Πρώτος ανάμεσα στα είδη που διαμόρφωσαν τις "σπηλαιογραφίες" του Χόλιγουντ του εικοστού αιώνα ήταν ο κόσμος της λεγόμενης επιστημονικής φαντασίας. Με αυτό το είδος, ένα νέο τεράστιο πάνθεον εικόνων γεννήθηκε από τους μάγους. Πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι αρκετοί από αυτούς τους επαγγελματίες της μαγείας είχαν πολύ στενούς δεσμούς με τις στρατιωτικές-κατασκοπευτικές και συναφείς υπηρεσίες.
Πάρτε το παράδειγμα του H.G. Wells, του πατέρα της σύγχρονης επιστημονικής φαντασίας. Ο Wells έτυχε να είναι ένας από τους πιο ειλικρινείς υποστηρικτές της παγκόσμιας κυβέρνησης, του ελέγχου του πληθυσμού και των παγκόσμιων προγραμμάτων ευγονικής στις αρχές του εικοστού αιώνα. Όπως γράφει ο συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας John Carey για τον Wells στο έργο του The Intellectuals and the Masses: Pride and Prejudice Among the Literary Intelligentsia, 1880-1939:
"Στα μη μυθοπλαστικά του έργα ο Wells αφοσιώθηκε στη διατύπωση τρόπων με τους οποίους θα μπορούσε να αποτραπεί το φοβερό μέλλον του και να ελεγχθεί ο παγκόσμιος πληθυσμός. Όπως το έβλεπε, το κύριο πρόβλημα ήταν η μάζα της ανθρωπότητας χαμηλού επιπέδου, όπως αυτή που κατοικεί στο υπόγειο στο Όταν ξυπνάει ο Υπναράς. Σε όλο τον κόσμο, παρατηρεί στις Προβλέψεις, που δημοσιεύτηκαν το 1901, έχουν εμφανιστεί "φαύλες, ανήμπορες και φτωχές μάζες", που εξαπλώνονται όπως εξαπλώνονται τα σιδηροδρομικά συστήματα και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας εκβιομηχάνισης, όπως τα απόβλητα ενός υγιούς οργανισμού. Για αυτές τις "μεγάλες άχρηστες μάζες ανθρώπων" υιοθετεί τον όρο "Λαός της Αβύσσου" και προβλέπει ότι το "έθνος που με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα διαλέγει, εκπαιδεύει, αποστειρώνει, εξάγει ή δηλητηριάζει τον Λαό της Αβύσσου" θα βρίσκεται στην άνοδο". (Carey., 123)
Αυτός ήταν ο πατέρας της σύγχρονης επιστημονικής φαντασίας.
Ο Wells έτυχε επίσης να είναι ένα από τα κορυφαία μυαλά στους κύκλους των σοσιαλιστών Fabian και στην ελίτ της λογοτεχνικής διανόησης της Βρετανίας, όπως ο λόρδος Bertrand Russell, ο Bernard Shaw, ο D.H. Lawrence και πολλοί δημοφιλείς συγγραφείς. Όλοι ήταν προσηλωμένοι στην παγκόσμια ευγονική, την παγκόσμια κυβέρνηση και την εγκαθίδρυση μιας σύγχρονης φιλελεύθερης αυτοκρατορικής τάξης, ή όπως την αποκάλεσε κάποτε ο Wells, ενός νέου "φιλελεύθερου φασισμού".
Από τον Πόλεμο των Κόσμων και τη Μηχανή του Χρόνου μέχρι το Νησί του Dr. Moreau και τον Ελεύθερο Κόσμο, ο Wells προέβλεπε και επαναπροσδιοριζόταν συνεχώς το μέλλον της ανθρωπότητας. Έτσι, ο Wells έπαιζε συνεχώς σενάρια με ευφάνταστους τρόπους. Για παράδειγμα, στη Μηχανή του Χρόνου ο Wells περιγράφει έναν κόσμο στον οποίο η ανθρωπότητα έχει χωριστεί σε διαφορετικές φυλές, τους βρώμικους Morlochs που ζουν σε υπόγειες σπηλιές και εκτελούν εντατική σωματική εργασία, και την νωχελική, αριστοκρατική φυλή των Eloi, που ζουν ψηλά πάνω από το έδαφος με πολυτέλεια και άνεση. Στο βιβλίο Οι Πρώτοι Άνθρωποι στη Σελήνη, ο Wells περιγράφει μια εξελιγμένη φυλή όντων που έχουν επιτύχει τέτοια εξελικτική υπεροχή ώστε τα φυσικά χαρακτηριστικά τους να καθορίζονται από τα στενά καθήκοντα που πρέπει να επιτελούν στο πλαίσιο της ευρύτερης αποικίας, από εκείνα με εκτεταμένους σκελετούς ή κεραίες μέχρι εκείνα με γιγάντιους εγκεφάλους, "ταλαντευόμενα ζελέ της γνώσης".
Τόσο στη μυθοπλασία όσο και στη μη μυθοπλασία του υποβόσκει η ιδέα της ανάγκης για μια ανθρώπινη φυλή υπό τον αυστηρό έλεγχο ενός επιστημονικού ιερατείου, το οποίο θα προΐσταται μιας νέας παγκόσμιας θρησκείας ευγονικής και μιας παγκόσμιας κυβέρνησης υπεύθυνης για την επιλεκτική αναπαραγωγή των ανθρώπων. Μερικές φορές, η αναπαραγωγή θα κατέληγε σε καταστροφή, όπως στο "Νησί του Dr. Moreau"- μερικές φορές οι εφευρέσεις στα "φανταστικά" έργα του θα οδηγούσαν σε σχεδόν εξαφάνιση και θα άνοιγαν το δρόμο για την παγκόσμια διακυβέρνηση, όπως στο "The World Set Free"- αλλά σε κάθε στροφή, ο Wells ενεργοποιούσε τη φαντασία και προσέφερε μια νέα κοσμοθεωρία υπό το πρόσχημα της "φαντασίας".
Stranger in a Stranger and Stranger Land
Τώρα, τι θα γινόταν αν ανακαλύπτατε ότι πολλές από τις πιο δημοφιλείς και καταλυτικές ιστορίες επιστημονικής φαντασίας από την εποχή του Wells προήλθαν από την ίδια μικρή φυλή των όχι και τόσο καλυμμένων Εωσφορικών; Πάρτε την περίπτωση του Frank Herbert, του L. Ron Hubbard και του Robert Heinlein.
Όπως διερευνήθηκε σε ένα άρθρο του New Republic με τίτλο "Charles Manson's Science Fiction Roots: How L. Ron Hubbard and Robert Heinlein Influenced a Murderous Cult", τα έργα αυτά θα οδηγούσαν σε κάθε είδους ιστορικά γεγονότα που η αλήθεια είναι πιο παράξενη από τη φαντασία. Ας ξεκινήσουμε με το πιο διαβόητο:
"Το 1963, ενώ ήταν κρατούμενος στο ομοσπονδιακό σωφρονιστικό ίδρυμα McNeil Island στην πολιτεία της Ουάσινγκτον, ο Charles Manson άκουσε άλλους κρατούμενους να ενθουσιάζονται με δύο βιβλία: Το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Robert Heinlein: Stranger in a Strange Land ("Ξένος σε ξένη χώρα" (1961)) και τον οδηγό αυτοβοήθειας Dianetics: The Modern Science of Mental Health (1950). του L. Ron Hubbard: Η σύγχρονη επιστήμη της ψυχικής υγείας (1950). Το μυθιστόρημα του Heinlein αφηγείται την ιστορία ενός γεννημένου στον Άρη μεσσία που κηρύσσει το δόγμα της ελεύθερης αγάπης, οδηγώντας στη δημιουργία μιας θρησκείας της οποίας οι οπαδοί συνδέονται μεταξύ τους με τελετουργικό μοίρασμα νερού και έντονη ενσυναίσθηση (που ονομάζεται "grokking"). Το δήθεν μη μυθοπλαστικό βιβλίο του Hubbard περιέγραφε μια θεραπευτική τεχνική για την εκκαθάριση αυτοκαταστροφικών ψυχικών συνηθειών. Αργότερα θα χρησίμευε ως η βάση της θρησκείας του Hubbard, της Σαηεντολογίας".
Ως μεμονωμένο γεγονός, θα ήταν απολύτως δίκαιο να αντιμετωπίσουμε τέτοιες φρικαλεότητες ως συμπτώσεις. Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται, οι Herbert, Heinlein και Hubbard έγραφαν όλοι για την ίδια πρωτοποριακή έκδοση επιστημονικής φαντασίας, το Astounding Science-Fiction. Το περιοδικό επιβλέπονταν από τον εκδότη John Campbell, συγγραφέα του μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας Who Goes There? Η νουβέλα του Campbell προσαρμόστηκε ως το σενάριο της ταινίας The Thing, η οποία αφηγείται την ιστορία ενός εξωγήινου δολοφόνου που αλλάζει μορφή και μπορεί να μιμηθεί και να μιμηθεί οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο ή μορφή ζωής, οδηγώντας σε μαζική παράνοια και θάνατο τους ανθρώπους που είναι παγιδευμένοι σε μια αρκτική ερευνητική βάση. Ποιος ήταν όμως ο στόχος όλων αυτών των συγγραφέων;
Όπως εξηγεί ο συγγραφέας του άρθρου του The New Republic:
"Στην πραγματικότητα, η κρυφή θεματική ανησυχία της "σκληρής επιστημονικής φαντασίας" ήταν πάντα η μυστικιστική υπέρβαση, η φαντασία του πώς η υπόσχεση της θρησκείας θα μπορούσε να εκπληρωθεί από την τεχνολογία στη διαστημική εποχή. Ξανά και ξανά, οι συγγραφείς του Campbell, όχι μόνο ο Heinlein και ο Hubbard αλλά και ο Frank Herbert του Dune, που είναι διάσημος για το Dune, επινόησαν τεχνολογικά μονοπάτια προς την υπέρβαση".
Το άρθρο συνεχίζει με την εξιστόρηση των ιδιόμορφων τρόπων με τους οποίους ο αγράμματος εγκληματίας της ζωής του, Charles Manson, ο οποίος δεν μπορούσε να μην βρεθεί ξανά στη φυλακή ό,τι κι αν έκανε, κατάφερε με μαγικό τρόπο να δημιουργήσει ένα νέο είδος οικογένειας, που ονομάστηκε διαβόητα "Η οικογένεια":
"Ο Manson τους κέρδισε με το δόγμα του κοινοτικού δεσμού: Θα ήταν μια οικογένεια και θα μοιράζονταν όλα τα πράγματα, συμπεριλαμβανομένης της αγάπης. Η επινοημένη θρησκεία του Manson ήταν μια εφεύρεση που έπαιρνε δάνεια από πολλές πηγές. Όπως σημειώνουν οι New York Times, η φιλοσοφία του Manson ήταν "ένα ιδιόμορφο μείγμα Σαηεντολογίας, αντιεξουσιαστικού χίπις, στίχων των Beatles, του βιβλίου της Αποκάλυψης και των γραπτών του Χίτλερ". Αλλά το στοιχείο της επιστημονικής φαντασίας ήταν έντονο. Το Stranger in a Strange Land παρείχε στην οικογένεια Manson τις τελετουργίες της (τελετές διανομής νερού), την ορολογία της ("grokking") και την υπόσχεση της υπέρβασης (οι οπαδοί του Manson ήλπιζαν ότι, όπως ο ήρωας του μυθιστορήματος του Heinlein, θα αποκτούσαν μυστικιστικές δυνάμεις). Το όνειρο του θριάμβου του νου επί της ύλης ήταν επίσης το διαφημιστικό επιχείρημα της Διανοητικής".
Όλα αυτά θα μπορούσαν ακόμα να είναι καθαρή σύμπτωση, αλλά ο ίδιος ο Heinlein απολάμβανε επίσης τη δημιουργία και την επιμέλεια της δικής του σεξουαλικής λατρείας του ελεύθερου έρωτα:
"Ο Heinlein βρισκόταν σε ανοιχτό γάμο με τη Leslyn, μια ποιήτρια και συντάκτρια σεναρίων. Είχε τη συνήθεια να ενθαρρύνει τους στενούς του άνδρες φίλους να πάρουν τη Leslyn ως ερωμένη. Όπως θαύμαζε αργότερα ο Hubbard, ο Heinlein "σχεδόν με ανάγκασε να κοιμηθώ με τη γυναίκα του". Το να μοιράζεται το σώμα της συζύγου του ήταν μια μορφή ανδρικού δεσμού για τον Heinlein, και λειτούργησε ως προάγγελος των κοινών οργίων που φαντάστηκε στο Ξένος σε ξένη χώρα, τα οποία βοήθησαν τα μέλη της φανταστικής του θρησκείας να σχηματίσουν ομαδική αλληλεγγύη.
"Ο Hubbard και ο Heinlein είχαν επίσης κοινό ενδιαφέρον για το υπερφυσικό. Μαζί με τον φίλο τους Jack Parson, έναν επιστήμονα πυραύλων, ερεύνησαν τις διδασκαλίες του αποκρυφιστή Aleister Crowley και δοκίμασαν τις δυνάμεις τους στη μαύρη μαγεία".
Όχι σε αντίθεση με τον Heinlein ή τον Manson, ο Hubbard είχε επίσης την τάση να δημιουργεί τους δικούς του οπαδούς λατρείας. Όπως αποκάλυψε ο γιος του, ο ίδιος ο L. Ron Hubbard πίστευε ότι ήταν η κυριολεκτική μετενσάρκωση του Εωσφόρου. Η επιστήμη της Διανοητικής, η οποία αποτέλεσε τη βάση για μια αίρεση που ελέγχει το Χόλιγουντ, γνωστή ως Σαηεντολογία, ήταν ο αρχικός οδηγός "αυτοβοήθειας", που υποτίθεται ότι προσέφερε στον άνθρωπο τα μέσα για να φτάσει στον πλήρως αυτοπραγματοποιημένο εαυτό του.
Είτε αυτό σήμαινε να κάνεις όλα τα δικά σου κινηματογραφικά ακροβατικά σαν ένας πλήρως αυτοπραγματοποιημένος επίδοξος πράκτορας μυστικών επιχειρήσεων όπως ο Tom Cruise, είτε να δημιουργήσεις τη δική σου νέα θρησκεία για να ξεκλειδώσεις το κρυμμένο "ανθρώπινο δυναμικό" των ατόμων με υψηλές επιδόσεις, όπως ο ίδιος ο Hubbard, είτε να ζωγραφίσεις με ψεύτικο αίμα μωρού και να γράψεις συνταγές μαγειρικής από πνεύματα σε τοίχους για να προκαλέσεις τα "όρια" του ανθρώπου και την τέχνη της παράστασης όπως η Marina Abramovic, ο κόσμος της "αυτοβοήθειας" βρέθηκε στο επίκεντρο των προσπαθειών να αλλάξει αυτό που είναι η εικόνα ενός ολοκληρωμένου, υγιούς και ευτυχισμένου ανθρώπου. Από πολλές απόψεις, το κίνημα της "αυτοβοήθειας" ήταν ο κρίσιμος δούρειος ίππος που βοήθησε στην αναδιαμόρφωση και επανατοποθέτηση του δυτικού πολιτισμού από μια υγιή εικόνα του εαυτού που είναι φτιαγμένος κατά τη μοναδική εικόνα του Θεού σε μια ξεκάθαρη λατρεία του εαυτού, χωρίς κανένα πλαίσιο ή ανώτερη έννοια του φυσικού νόμου που υπάρχει πέρα από την υλοποίηση της απόλυτης βούλησης του καθενός.
Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν, το άρθρο του New Republic αναφέρει ότι ο Heinlein και ο Hubbard τα πήγαιναν πολύ καλά:
"Ο Heinlein και ο Hubbard συναντήθηκαν για πρώτη φορά το 1939 και αμέσως τα βρήκαν. Στη σύζυγό του Leslyn, ο Heinlein περιέγραψε τον Hubbard ως "το είδος των ανθρώπων μας με κάθε δυνατό τρόπο". (Η φιλία μεταξύ των δύο ανδρών περιγράφεται στη δίτομη βιογραφία του Heinlein από τον William Patterson). Ήταν και οι δύο παραγωγικοί συγγραφείς pulp, συμβάλλοντας σε μεγάλο βαθμό στο Astounding Science-Fiction, το οποίο έφερνε επανάσταση στον τομέα υπό την επιμέλεια του John W. Campbell". Και όπως αποδεικνύεται, ο Hubbard και ο Heinlein ήταν και οι δύο απόστρατοι αξιωματικοί του αμερικανικού ναυτικού και συνδέονταν και οι δύο με τη σατανιστική Στοά Agape του Ordo Templi Orientis, την οποία κάποτε διηύθυνε ο ίδιος ο εξαιρετικός σατανιστής "άνθρωπος-θηρίο" Aleister Crowley.
Δυστυχώς, αλλά όχι παραδόξως, όπως και ο Hubbard, πολλές από τις υποτιθέμενες φανταστικές ιδέες του Heinlein έγιναν υπερβολικά πραγματικές:
"Ο Heinlein ήθελε ο “Ξένος σε μια ξένη χώρα” να είναι μια φάρσα, μια σάτιρα της θρησκείας. Ενώ ο Hubbard είχε μετατρέψει την επιστημονική φαντασία σε θρησκεία, ο Heinlein προσπαθούσε να μετατρέψει τη θρησκεία σε επιστημονική φαντασία. Αλλά πολλοί αναγνώστες το πήραν πολύ σοβαρά. Τον Μάρτιο του 1969 σε ένα φεστιβάλ κινηματογράφου στο Ρίο, ο Heinlein συνάντησε μια γοητευτική ηθοποιό ονόματι Sharon Tate. Λίγους μήνες αργότερα, δολοφονήθηκε από μια αίρεση που εμπνεύστηκε από το μυθιστόρημα του Heinlein".
Αλίμονο, τουλάχιστον δύο από τους τρεις συγγραφείς του Astounding Science Fiction μοιράζονταν με διάφορους τρόπους την ίδια ουσιαστική εωσφορική-φουτουριστική ηθική. Από τον "ελεύθερο έρωτα" μέχρι την "αυτοβοήθεια", η επιστημονική φαντασία χρησίμευσε ως ένα έξυπνο μέσο διάδοσης αυτού του νέου ήθους για ένα νέο είδος τολμηρής, άφοβης, αυτοπραγμάτωσης της ανθρωπότητας που ήταν έτοιμη να ξεκλειδώσει το βαθύτερο, κρυμμένο "ανθρώπινο δυναμικό" της.
Ο τελευταίος της τριάδας του Astounding Science-Fiction δεν ήταν άλλος από τον συγγραφέα της σειράς Dune, η οποία εξακολουθεί να γυρίζει νέες ταινίες blockbuster το 2024. Στην περίπτωση του Frank Herbert, ενός αναμφίβολα χαρισματικού παραμυθά, ένας από τους θαυμαστές του έστειλε ένα αντίγραφο του Dune στον J.R.R. Tolkien για να μάθει τη γνώμη του για το αγαπημένο έργο επιστημονικής φαντασίας. Ο Τόλκιν είχε να πει γι' αυτό τα εξής: "Το Dune είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα του κόσμου:
"Είναι αδύνατο για έναν συγγραφέα που εξακολουθεί να γράφει να είναι δίκαιος απέναντι σε έναν άλλο συγγραφέα που εργάζεται στην ίδια κατεύθυνση. Τουλάχιστον εγώ το βρίσκω έτσι. Στην πραγματικότητα, αντιπαθώ το Dune με κάποια ένταση, και σε αυτή την ατυχή περίπτωση είναι πολύ καλύτερο και δικαιότερο για έναν άλλο συγγραφέα να σιωπήσω και να αρνηθώ να σχολιάσω... Θα θέλατε να επιστρέψω το βιβλίο, καθώς το έχω ήδη, ή να το παραδώσω;".
Ίσως ο Tolkien να πήρε κάποιες κακές δονήσεις από τη βαθύτερη θεώρηση του ανθρώπου που παρουσίασε ο Herbert ως "μυθοπλασία". Σε κάθε περίπτωση, ο Herbert, ο Heinlein και ο Hubbard παρουσίασαν τις δικές τους αλλά συμπληρωματικές απόψεις για την ανθρώπινη φύση, πάντα καλυμμένες με τη μορφή διασκεδαστικών, γεμάτων δράση ιστοριών.
Σε αυτό το σημείο, καταλαβαίνουμε ότι αυτή η ιστορία είναι αρκετά παράξενη, αλλά γίνεται όλο και πιο παράξενη και πιο παράξενη. Οπότε, γιατί να σταματήσουμε τώρα; Στο βιβλίο του David McGowan, Weird Scenes Inside the Canyon, ο συγγραφέας περιγράφει τη γένεση της λεγόμενης γενιάς της "Ειρήνης και της Αγάπης" στο Laurel Canyon, η οποία καταφέρνει να συνδεθεί με την ιστορία μας με έναν άλλο τρόπο που η αλήθεια είναι πιο παράξενη από τη φαντασία.
Όπως γράφει ο McGowan:
"Ένας άλλος διάσημος κάτοικος του Laurel Canyon ήταν ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Robert Heinlein, ο οποίος διέμενε στη διεύθυνση 8775 Lookout Mountain Avenue. Όπως τόσοι πολλοί άλλοι χαρακτήρες αυτής της ιστορίας, ο Heinlein ήταν απόφοιτος της Ναυτικής Ακαδημίας των ΗΠΑ στην Ανάπολη και είχε υπηρετήσει ως αξιωματικός του ναυτικού. Μετά από αυτό, ξεκίνησε μια επιτυχημένη συγγραφική καριέρα. Και παρά το γεγονός ότι ήταν, σύμφωνα με κάθε αντικειμενική μέτρηση, ένας φανατικός δεξιός, το έργο του αγκαλιάστηκε θερμά από τη γενιά της εξουσίας των λουλουδιών.
"Αν αυτή η βιογραφία σε κάψουλα ακούγεται αόριστα γνωστή, παρεμπιπτόντως, είναι πιθανώς επειδή είναι σχεδόν πανομοιότυπη με τη βιογραφία ενός τύπου ονόματι L. Ron Hubbard, τον οποίο ίσως έχετε ακούσει.
"Το πιο γνωστό έργο του Heinlein είναι το μυθιστόρημα Stranger in a Strange Land, το οποίο πολλοί στη σκηνή του Laurel Canyon θεώρησαν ότι άσκησε τεράστια επιρροή. Ο Ed Sanders έχει γράψει, στο The Family, ότι το βιβλίο "βοήθησε να αποτελέσει τη θεωρητική βάση για την Οικογένεια του Manson". Ο Charlie χρησιμοποιούσε συχνά την ορολογία Strange Land όταν απευθυνόταν στο ποίμνιό του, και ονόμασε τον πρώτο του γιο που γεννήθηκε στην Οικογένεια Valentine Michael Manson προς τιμήν του πρωταγωνιστή του βιβλίου".
Συνταξιούχος αξιωματικός του Ναυτικού, όπως και ο L. Ron Hubbard, ο Heinlein ζούσε ακριβώς κοντά σε μια μυστική στρατιωτική εγκατάσταση (εξοπλισμένη με πολλαπλά κινηματογραφικά στούντιο), το μυστικό Lookout Mountain Laboratory, με θέα το Laurel Canyon, όπου επρόκειτο να γεννηθούν τα παιδιά των λουλουδιών. Μέχρι σήμερα, ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για αυτό το άκρως απόρρητο Εργαστήριο Lookout Mountain.
Αλλά χάρη στον McGowan, αυτό που ξέρουμε είναι ότι:
"Αυτό που θα γινόταν γνωστό ως Lookout Mountain Laboratory οραματιζόταν αρχικά ως οχυρωμένο κέντρο αεράμυνας. Χτισμένο το 1941 και φωλιασμένο σε δυόμισι απομονωμένα στρέμματα στην περιοχή που σήμερα είναι η λεωφόρος Wonderland Park Avenue, η εγκατάσταση ήταν κρυμμένη από το οπτικό πεδίο και περιβαλλόταν από έναν ηλεκτροφόρο φράχτη. Μέχρι το 1947, η εγκατάσταση διέθετε ένα πλήρως λειτουργικό κινηματογραφικό στούντιο. Μάλιστα, ισχυριζόταν ότι ήταν το μοναδικό πλήρως αυτόνομο κινηματογραφικό στούντιο στον κόσμο. Με 100.000 τετραγωνικά πόδια επιφάνειας, το κρυφό στούντιο περιλάμβανε σκηνές ήχου, αίθουσες προβολής, εργαστήρια επεξεργασίας ταινιών, εγκαταστάσεις μοντάζ, τμήμα κινουμένων σχεδίων και δεκαεπτά κλιματιζόμενες κρύπτες ταινιών. Είχε επίσης ένα ελικοδρόμιο για ελικόπτερα και ένα καταφύγιο για βόμβες.
"Κατά τη διάρκεια της ζωής του, το στούντιο παρήγαγε περίπου 19.000 απόρρητες κινηματογραφικές ταινίες - περισσότερες από όλα τα στούντιο του Χόλιγουντ μαζί (γεγονός που υποθέτω ότι καθιστά το Laurel Canyon την πραγματική "κινηματογραφική πρωτεύουσα του κόσμου"). Επισήμως, οι εγκαταστάσεις διοικούνταν από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ και δεν έκαναν τίποτα πιο κακόβουλο από το να επεξεργάζονται υλικό της AEC από δοκιμές ατομικών και πυρηνικών βομβών. Το στούντιο, ωστόσο, ήταν σαφώς εξοπλισμένο για να κάνει πολύ περισσότερα από την απλή επεξεργασία ταινιών. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το Lookout Mountain Laboratory διέθετε ένα προηγμένο τμήμα έρευνας και ανάπτυξης που βρισκόταν στην αιχμή των νέων τεχνολογιών κινηματογράφου. Τεχνολογικές εξελίξεις όπως τα τρισδιάστατα εφέ αναπτύχθηκαν προφανώς για πρώτη φορά στο Laurel Canyon. Και προσωπικότητες του Χόλιγουντ, όπως οι John Ford, Jimmy Sewart, Howard Hawks, Ronald Reagan, Bing Crosby, Walt Disney, Hedda Hopper και Marilyn Monroe, έλαβαν άδεια να εργαστούν στις εγκαταστάσεις σε μυστικά έργα. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι κάποιος από αυτούς μίλησε ποτέ για την εργασία του στο μυστικό στούντιο". (McGowan, 55-56)
Ο McGowan συνεχίζει να αναφέρει τους διάφορους ιδρυτές-πατέρες της ροκ-χίπικης σκηνής που εμπνεύστηκαν και διέδωσαν το μήνυμα της "ελεύθερης αγάπης" του Heinlein και της παρέας του, όπως ο David Crosby και ο Frank Zappa, οι οποίοι ήταν και οι δύο μανιώδεις δεξιοί και γόνοι οικογενειών που συνδέονταν με το κατεστημένο ή το στρατιωτικό βιομηχανικό σύμπλεγμα, ωστόσο οδήγησαν το χίπικο κίνημα flower power στην εποχή του σεξ, των ναρκωτικών και του rock n' roll. Όσο για το ίδιο το Stranger in a Strange Land, συνέχισε να εμπνέει τη δική του λατρεία, με πολλά συγκροτήματα να χρησιμοποιούν τον ίδιο τίτλο για τις δικές τους μουσικές απεικονίσεις, συμπεριλαμβανομένων των Iron Maiden και Thirty Seconds to Mars.
Το τελευταίο κλασικό cult τραγούδι διαθέτει τέτοιους αξέχαστους Μανσονικούς στίχους όπως:
Εχθρέ μου
Θα σε γαμήσω σαν τον διάβολο
Βίαιος μέσα μου
Όμορφος και σατανικός
Είμαι ένα φάντασμα, είσαι ένας άγγελος
Ένα και το αυτό
Απλά απομεινάρια μιας εποχής
Χαμένοι σε ένα όνειρο
Τι βλέπεις;
Αν ψάχνεις για τον Ιησού
Τότε πέσε στα γόνατα
Το ερώτημα που τίθεται είναι: αν ο σκοπός αυτών των ιστοριών (ή των τραγουδιών) ήταν να παρουσιάσουν μια συγκεκριμένη άποψη για τον άνθρωπο τυλιγμένη στο μαγικό πέπλο της "μυθοπλασίας" και της "ψυχαγωγίας", πόσα άλλα έργα τέχνης έχουν χρησιμοποιηθεί με παρόμοιους τρόπους ή για παρόμοιους σκοπούς σήμερα;
Συμπέρασμα: Λύνοντας τα Μάγια
Από αμνημονεύτων χρόνων, οι εικόνες και οι αφηγήσεις αποτελούν το κλειδί για την εξασφάλιση οποιουδήποτε είδους μακροπρόθεσμου ελέγχου ή διαρκούς επιρροής επί των κοινωνιών και των πολιτισμών. Χωρίς σημαντική επιρροή και έλεγχο της φαντασίας, είναι θέμα χρόνου να έρθει κάποια καλύτερη και πιο ουσιαστική ιστορία (και πιο αποτελεσματικός ομιλητής) και να την αντικαταστήσει.
Ως ένα απλό πείραμα σκέψης: οι αναγνώστες θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να σκεφτούν μια διάσημη ταινία από την πρόσφατη εποχή η οποία, ας πούμε, απεικόνιζε το χταπόδι του αμερικανικού στρατού ή των αγγλοαμερικανικών μυστικών υπηρεσιών όπως πραγματικά υπάρχει και λειτουργεί (ή μήπως αυτό θα ήταν ενάντια στα συμφέροντα της εθνικής ασφάλειας; ) Ή θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε: πόσοι άνθρωποι αισθάνονται άνετα να φανταστούν ένα μέλλον που δεν επηρεάζεται από τη συνεχή ροή δυστοπικής επιστημονικής φαντασίας, πορνογραφίας καταστροφής της αποκάλυψης και προγνωστικού προγραμματισμού που εκτοξεύουν οι σύγχρονοι μάγοι και σαμάνοι που έχουν υφανθεί με τα μαγικά τους στις ταινίες, την τηλεόραση, τη μουσική και τις παγκόσμιες υπηρεσίες ροής (με τη βοήθεια ορισμένων υπηρεσιών, χωρίς αμφιβολία).
Φυσικά, τίποτα από όλα αυτά δεν είναι καινούργιο. Και το να ξεφύγουμε από τις εκθαμβωτικές εικόνες ή να φτάσουμε στο βάθος των πιο γεμάτων νόημα χρειάζεται χρόνο. Γι' αυτό και ο Πλάτωνας στην εποχή του τόνιζε τη σημασία της σωστής μίμησης στην ποίηση και τις αδελφές τέχνες της, σε αντίθεση με τα απλώς γαργαλιστικά θεάματα και τις επιδείξεις τεχνικής ικανότητας, τα οποία, όσο καλοφτιαγμένα κι αν είναι, μπορεί να γοητεύσουν τους ανθρώπους (ή την κοινωνία) να πιστέψουν, να μιμηθούν ή να γίνουν οι ίδιοι θεάματα.
Η αλήθεια είναι πιο παράξενη από τη φαντασία, χωρίς αμφιβολία. Αλλά ίσως η μυθοπλασία να είναι επίσης ένα ιδιαίτερο είδος αλήθειας; Ίσως ακόμη και οι πιο απατηλές σκιές να κρύβουν κάποιο είδος αλήθειας ή μυστηρίου που περιμένει να ανακαλυφθεί; Από τις Ιλιάδες του Ομήρου και τους μύθους του Αισώπου μέχρι τις παραβολές του Χριστού, οι ιστορίες στην υψηλότερη μορφή τους χρησίμευαν πάντοτε ως μέσο καθαγιασμού της ιερής σχέσης μεταξύ της Ομορφιάς και της Αλήθειας, καθιστώντας τον στόχο των σωστών μιμήσεων όχι μόνο ιερή χαρά αλλά και ιερό καθήκον.
Έτσι, το πραγματικό νόημα της ιστορίας μας μπορεί να αποδειχθεί ότι δεν πρέπει ούτε να ξεχνάμε τη γοητευτική δύναμη που ασκεί πάνω μας η ποίηση και οι αδελφές της τέχνες, ούτε να υποτιμούμε τη μαγευτική δύναμη των μαγικών και επιδέξιων μιμητών της. Όπως ο Πλάτων, μπορεί να μας αρέσει πολύ ένα μυθιστόρημα, μια ταινία ή μια ιστορία, αλλά πρέπει πάντα να προσέχουμε τους μάγους πίσω από τις κουρτίνες, για να μην τους επιτρέψουμε να δημιουργήσουν την πραγματικότητα για εμάς. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν θέλουμε να εξετάσουμε πώς ο κόσμος μας και το μυστήριο που είναι ο άνθρωπος είναι απείρως πιο ενδιαφέρον, πολύπλοκο και πραγματικό από ό,τι μπορούν να δημιουργήσουν ακόμη και οι πιο έξυπνοι μάγοι.
Ας προχωρήσουμε λοιπόν με προσοχή, για να μην καταλήξουμε να παίξουμε τη λάθος ταινία ή να μην ανακαλύψουμε την πραγματικότητα που οι μάγοι, οι σαμάνοι και οι θαυματοποιοί θα προτιμούσαν να μην βλέπουμε.
Στην πραγματικότητα, η πραγματική μας πραγματικότητα είναι αυτή που η σύγχρονη μαγεία έχει πολύ συχνά αποκρύψει, αλλά που οι μεγαλύτερες ιστορίες της ανθρωπότητας θα αποκαλύπτουν πάντα αναπόφευκτα.
Καλή παρακολούθηση.
*** Δικτυογραφία:
Hollywood, Predictive Programming and You: Are We Living in a Science Fiction Movie?
https://cynthiachung.substack.com/cp/142620587