Xρήμα: Ο Μύθος της Oικονομικής Στενότητας
"Είναι αρκετά καλό που οι άνθρωποι του έθνους δεν καταλαβαίνουν το τραπεζικό και νομισματικό μας σύστημα, γιατί αν το καταλάβαιναν, πιστεύω ότι θα γινόταν επανάσταση πριν από αύριο το πρωί"-Henry Ford
Σας ευχαριστώ θερμά για το ενδιαφέρον σας και την αναδημοσίευση των άρθρων μου. Θα εκτιμούσα ιδιαίτερα αν, κατά την κοινοποίηση, σ̲υ̲μ̲π̲ε̲ρ̲ι̲λ̲α̲μ̲β̲ά̲ν̲α̲τ̲ε̲ ̲κ̲α̲ι̲ ̲τ̲ο̲ν̲ ̲σ̲ύ̲ν̲δ̲ε̲σ̲μ̲ο̲ ̲(̲l̲i̲n̲k̲)̲ ̲τ̲ο̲υ̲ ̲ά̲ρ̲θ̲ρ̲ο̲υ̲ ̲μ̲ο̲υ̲. Αυτό όχι μόνο αναγνωρίζει την πηγή, αλλά επιτρέπει και σε άλλους να ανακαλύψουν περισσότερο περιεχόμενο. Η υποστήριξή σας είναι πολύτιμη για τη συνέχιση της δουλειάς μου.
Απόδοση στα ελληνικά: Απολλόδωρος - Gavin Barker, μέλος του Δικτύου Πολιτών | 10 Μαΐου 2024
Μπορείτε να κάνετε εφάπαξ ή επαναλαμβανόμενες δωρεές μέσω του Ko-Fi:
Ο αγώνας για μια καλύτερη δημοκρατία κυμαίνεται από την εκλογική μεταρρύθμιση και την αποκέντρωση της εξουσίας μέχρι τη μεταρρύθμιση των Λόρδων και ένα σωστό γραπτό σύνταγμα. Αυτό όμως που συχνά παραβλέπεται είναι η χρηματοδότηση για να γίνουν αυτά πραγματικότητα. Χωρίς αυτήν, θα μπορούσαμε να καταλήξουμε με έναν ανούσιο κατάλογο δικαιωμάτων και εξουσιών χωρίς την ικανότητα άσκησης αυτών των δικαιωμάτων, αφού - όπως ισχυρίζονται και τα δύο μεγάλα κόμματα - «δεν υπάρχουν άλλα χρήματα».
Ως ακτιβιστές για μια καλύτερη δημοκρατία πρέπει να αμφισβητήσουμε αυτόν τον ισχυρισμό, αλλά μπορούμε να το κάνουμε αυτό μόνον αν εφοδιαστούμε με μια καλύτερη κατανόηση της προέλευσης των χρημάτων. Υπάρχουν δύο βασικά σημεία που πρέπει να αναφερθούν:
Πρώτα απ' όλα, το ίδιο το χρήμα δεν είναι ένας στατικός πεπερασμένος πόρος. Στην καρδιά του νομισματικού μας συστήματος, όσο πολύπλοκο και αν είναι το χρηματοπιστωτικό πλαίσιο, βρίσκεται μια απλή αρχή λειτουργίας: οι τράπεζες δ̲η̲μ̲ι̲ο̲υ̲ρ̲γ̲ο̲ύ̲ν̲ ̲ νέο χρήμα, δ̲ε̲ν̲ ̲δ̲α̲ν̲ε̲ί̲ζ̲ο̲ν̲τ̲α̲ι̲ από τους αποταμιευτές. Και οι τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της κρατικής Τράπεζας της Αγγλίας, μπορούν να δημιουργήσουν τεράστιες ποσότητες χρήματος, αν χρειαστεί. Αυτό δεν είναι μια πολιτική άποψη, αλλά μια περιγραφή του τι πραγματικά συμβαίνει σε καθημερινή βάση. Εδώ είναι τι έχει να πει η Τράπεζα της Αγγλίας:
«Αν δανειστείτε 100 λίρες από την τράπεζα και αυτή πιστώσει το ποσό στον λογαριασμό σας, έχει δημιουργηθεί «νέο χρήμα». Δεν υπήρχε μέχρι να πιστωθεί στον λογαριασμό σας. Αυτό σημαίνει επίσης ότι καθώς εξοφλείτε το δάνειο, το ηλεκτρονικό χρήμα που δημιούργησε η τράπεζά σας «διαγράφεται» - δεν υπάρχει πλέον... ουσιαστικά, οι τράπεζες δημιουργούν χρήμα και όχι πλούτο».
Και σε ξεχωριστό άρθρο στην ιστοσελίδα της αναφέρει:
«Η πραγματικότητα του τρόπου με τον οποίο δημιουργείται σήμερα το χρήμα διαφέρει από την περιγραφή που υπάρχει σε ορισμένα εγχειρίδια οικονομικών: αντί οι τράπεζες να λαμβάνουν καταθέσεις όταν τα νοικοκυριά αποταμιεύουν και στη συνέχεια να τις δανείζουν, ο τραπεζικός δανεισμός δημιουργεί καταθέσεις».
Το συμπέρασμα από αυτό είναι ότι για να φορολογηθεί ή να δανειστεί χρήμα από την κυβέρνηση, πρέπει πρώτα να υπάρχει στην πραγματική οικονομία. Και μπορεί να υπάρξει μόνο αν πρώτα δημιουργηθεί ή δαπανηθεί για να υπάρξει.
Το δεύτερο σημείο προκύπτει από το πρώτο: οι κυβερνήσεις με το δικό τους κυρίαρχο νόμισμα, όπως η λίρα Αγγλίας ή το δολάριο ΗΠΑ, μπορούν να δώσουν εντολή στην κεντρική τους τράπεζα να δημιουργήσει ή να τυπώσει χρήμα σε απεριόριστες ποσότητες όταν χρειάζεται. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Χρηματοπιστωτικής Κρίσης του 2007-9 ο τότε διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Mervyn King καυχήθηκε σε ένα συνέδριο στη Σκωτία τον Οκτώβριο του 2009 ότι:
«Ένα τρισεκατομμύριο (δηλαδή χίλια δισεκατομμύρια) λίρες, σχεδόν τα δύο τρίτα της ετήσιας παραγωγής ολόκληρης της βρετανικής οικονομίας», είχαν κινητοποιηθεί για τη διάσωση του βρετανικού τραπεζικού συστήματος. (απόσπασμα από το κεφάλαιο 4 του βιβλίου της Ann Pettifor «The Production of Money»)
Η Τράπεζα της Αγγλίας παρενέβη και πάλι κατά τη διάρκεια της ψευτο- πανδημίας του COVID, όταν η κυβέρνηση «δανείστηκε» 412 δισεκατομμύρια λίρες από τις χρηματοπιστωτικές αγορές για να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα Furlough. Ενώ αυτό δημιούργησε έντονα πρωτοσέλιδα για το μέγεθος του εθνικού χρέους, αυτό που δεν αναφέρθηκε σε μεγάλο βαθμό ήταν ο ρόλος της Τράπεζας της Αγγλίας στην αθόρυβη επαναγορά του ίδιου κυβερνητικού χρέους μέσω της «ποσοτικής χαλάρωσης» (QE) ή της «εκτύπωσης χρήματος», «διαγράφοντας» έτσι το χρέος.
Δεδομένων των πολλαπλών κρίσεων που αντιμετωπίζουμε, από την κατάρρευση των δημόσιων υπηρεσιών μέχρι την κλιματική αλλαγή, η δημοκρατική μεταρρύθμιση πρέπει να περιλαμβάνει μια ισχυρότερη οικονομική διάσταση από δύο απόψεις. Η πρώτη είναι η αντικατάσταση των δογματικών δημοσιονομικών κανόνων που περιορίζουν τις ζωτικής σημασίας δημόσιες επενδύσεις με ένα ευέλικτο σύνολο δημοσιονομικών κανόνων που συνδιαμορφώνουν τα μέλη του κοινού. Το µοντέλο του συµµετοχικού προϋπολογισµού σε τοπικό επίπεδο µπορεί να έχει µεγάλη αξία για την ενηµέρωση ενός τέτοιου εγχειρήµατος.
Η δεύτερη είναι να αξιοποιηθούν οι επιτροπές πολιτών που ήδη λειτουργεί η Τράπεζα της Αγγλίας. Επί του παρόντος, αυτές είναι αυτοεπιλεγμένες και λειτουργούν περισσότερο ως ομάδες εστίασης παρά ως φόρουμ για τεκμηριωμένη διαβούλευση. Μια σωστά συγκληθείσα συνέλευση πολιτών μπορεί όχι μόνο να αποτελέσει το εφαλτήριο για τη δημόσια εκπαίδευση σχετικά με το χρήμα και τα δημόσια οικονομικά, αλλά και να ενισχύσει τη δημοκρατική εποπτεία ενός κατά τα άλλα τεχνοκρατικού και αδιαφανούς οργανισμού.
Εν κατακλείδι, η οικοδόμηση μιας ισχυρότερης δημοκρατίας στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν σημαίνει μόνο την επανεκτίμηση των πολιτικών μας θεσμών, αλλά και την επανεξέταση του πού θα μπορούσαν να βρεθούν τα χρήματα για να γίνει αυτό. Πρέπει να αμφισβητήσουμε τους μύθους γύρω από την οικονομική στενότητα, βελτιώνοντας την κατανόησή μας για το πώς δημιουργείται το χρήμα και χρησιμοποιώντας νέα εργαλεία που θα ωφελήσουν όλους. Με τη συμμετοχή των καθημερινών ανθρώπων στη λήψη αποφάσεων μέσω του συμμετοχικού προϋπολογισμού και των συνελεύσεων των πολιτών, μπορούμε να δώσουμε στους ανθρώπους έναν πραγματικό λόγο για το πώς λειτουργεί η δημοκρατία και η οικονομία τους. Αυτή είναι η ευκαιρία μας να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο η οικονομία μας οδηγεί σε θετικές αλλαγές, δημιουργώντας ένα μέλλον όπου η έλλειψη χρηματοδότησης δεν θα αποτελεί δικαιολογία για να μην επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος.
Ο Gavin Barker είναι μέλος του Δικτύου Πολιτών που διεξάγει εκστρατείες για τη συνταγματική μεταρρύθμιση.
Αν σας άρεσε αυτό το άρθρο, μοιραστείτε το με την οικογένεια, τους φίλους και τους συναδέλφους σας, εγγραφείτε για να λαμβάνετε περισσότερο περιεχόμενο και αν θέλετε να στηρίξετε το συνεχές έργο μου, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον παρακάτω σύνδεσμο.
—Δικτυογραφία:
The myth of scarcity - Democracy Network
https://democracynetwork.org.uk/the-myth-of-scarcity/