Για ποιο λόγο αγωνιζόμαστε;

Για τα πάντα, κυριολεκτικά

May 23, 2024

Μετάφραση: Απολλόδωρος

22 Μαΐου 2024 | ΠΟΡΔΗ ΣΤΗΝ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ | Διαβάστε το εδώ

Στην αρχή του 2ου πολέμου στο Ιράκ ήμουν 16 ετών και ετοιμαζόμουν να διαδηλώσω κατά της αμερικανικής πρεσβείας. Περιέργως, οι υπεύθυνοι του σχολείου είχαν την καλοσύνη να μας αφήσουν να φύγουμε χωρίς απουσία. Ίσως δύο δωδεκάδες από εμάς τους νεαρούς επαναστάτες έφυγαν για να συμμετάσχουν στη διαμαρτυρία.

Ένιωθα περίεργος, ακόμη και ενθουσιώδης- δίκαιος και κάπως περήφανος για τον εαυτό μου. Ενώ ήμουν σχεδόν άσχετος με την πολιτική και στις πρωτο-πανκ μέρες μου. Επίσης αρκετά διαβασμένος στην ιστορία, τουλάχιστον για έφηβος. Η αντίσταση στις ιμπεριαλιστικές προόδους και σε έναν άδικο πόλεμο είχε νόημα.

Πλησιάζοντας την πρεσβεία, τα πράγματα κλιμακώθηκαν αρκετά γρήγορα. Οι μπάτσοι γάζωσαν το αυτοσχέδιο φοιτητικό μας "μπλοκ" ακριβώς δίπλα μας, και μάλιστα απρόκλητα. Όλοι έφυγαν πανικόβλητοι. Ένας φίλος με άρπαξε, ίσως από το χέρι ή το μανίκι- πήραμε τον αντίστροφο δρόμο, σχεδόν ή κυρίως τρέχοντας για αρκετές εκατοντάδες μέτρα.

Μόλις αισθανθήκαμε ασφαλείς, σταματήσαμε. Έτρεμα ολόκληρος με κάθε βήχα από το χειρότερο σκατό που έχω ζήσει ποτέ. Ένιωθα ότι ακόμα και τα αρχίδια μου θα μπορούσαν να αποκολληθούν. Τα μάτια μου όμως ήταν μια χαρά. Ήταν η μέρα που έμαθα ότι οι φακοί επαφής παρέχουν αξιοπρεπή προστασία από τα δακρυγόνα. Αρκεί να μην τρίβεις τα μάτια σου και να τους πετάς αμέσως μετά.

Μέχρι τα τέλη της εφηβείας μου και τα είκοσί μου χρόνια οι περισσότεροι άνθρωποι γύρω μου ήταν αριστεροί και αναρχικοί διαφόρων ειδών και ριζοσπαστικοί street cred scores. Διάβαζα πολύ για την (γεω)πολιτική και περισσότερο για την ιστορία, μεταξύ άλλων, τελικά κυρίως διαδικτυακά. Πολλά εύκολα να βρεις ενδιαφέροντα blogs και μικρά sites τότε.

Τίποτα όμως δεν φαινόταν αρκετά ικανοποιητικό και δεν εντάχθηκα ποτέ σε κανένα πολιτικό κόμμα ή συλλογικότητα. Οι περισσότεροι "επαναστάτες" φαίνονταν είτε πολύ πεισματικά αφελείς, είτε πολύ εγωιστικά υποκινούμενοι, είτε και τα δύο. Προσθέστε από πάνω και λίγη αξιοπρεπώς ενημερωμένη επιφυλακτικότητα (ή παράνοια).

Αυτό δεν σημαίνει ότι υπήρξα ριψοκίνδυνος. Ήμουν και απερίσκεπτος. Υπήρξαν πολλές φορές που μόλις και μετά βίας γλίτωσα από ξυλοδαρμό ή σύλληψη. Πολύ συχνά κοντά ή στο μέτωπο- ποτέ "ένστολος" ντυμένος ή με καλυμμένο πρόσωπο, σπάνια σε κάποιο μπλοκ. Ποτέ δεν ένιωσα ότι το να παλεύω με μπάτσους σε μια διαδήλωση πετύχαινε κάτι. Ήθελα να γίνω μάρτυρας, να καταλάβω. Για τι αγωνιζόμαστε, πώς και εναντίον ποιου.

Ίσως η παρατήρηση των πιο άσχημων σύγχρονων λεγεωνάριων τακτικών να ενδιέφερε και το σπασικλάκι της στρατιωτικής ιστορίας μέσα μου. Είναι εξυπνότεροι - τουλάχιστον σε κορυφαίο επίπεδο - απ' ό,τι τους αναγνωρίζουν οι περισσότεροι. Πάρα πολλά παραδείγματα που θα παραλείψω, εν μέρει για να κρατήσω το κείμενο σύντομο.

Η ελληνική οικονομική κρίση με δίδαξε πολλά. Εκείνες τις ημέρες οι δράσεις επικεντρώνονταν έξω από τη Βουλή. Ο κόσμος έφτανε εκεί μόνος του, με φίλους ή σε μπλοκ διαμαρτυρίας, εκτός αν το κράτος δεν ήθελε να πάμε. Έκλειναν όλους τους κοντινούς σιδηροδρομικούς σταθμούς και την πρόσβαση των οχημάτων. Η διάσπαση του πλήθους ήταν εύκολη γι' αυτούς, ακόμη και με απρόκλητες επιθέσεις. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα δήλωναν στη συνέχεια στους πολίτες. Ελλείψει μαχητικών επιθέσεων αναρχικών νέων [ή/και μυστικών προβοκατόρων], θα αρκούσαν φανταστικά αδικήματα κατά των μπάτσων.

Συνήθως όμως μας επέτρεπαν να λέμε τη γνώμη μας. Το Ελληνικό Κομμουνιστικό Κόμμα (και άλλοι επίσης, κατά καιρούς) συνήθως έκαναν την 20λεπτη καθιερωμένη στάση τους μπροστά από το κοινοβούλιο και μετά έφευγαν. Συχνά ακολουθούσε η επίθεση της αστυνομίας. Άλλες φορές μας άφηναν, ειδικά για το "κίνημα των αγανακτισμένων" εκείνες τις μέρες.

Η Πλατεία Συντάγματος έξω από τη Βουλή υποτίθεται ότι ήταν χωρισμένη σε δύο στρατόπεδα: Την "Άνω Πλατεία", του ακροδεξιού τύπου, που κρατούσε ελληνικές σημαίες και έβριζε τους βουλευτές. Η πλειοψηφία της "Κάτω Πλατείας", που οργάνωνε συμβούλια και σχέδια αντίστασης.

Στην πραγματικότητα, η "ακροδεξιά" ήταν ένα μείγμα διαφορετικών ανθρώπων, ως επί το πλείστον μη οργανωμένων και ως επί το πλείστον όχι ακροδεξιών. Οι σημαίες ήταν συνήθως μάλλον λίγες, αλλά μπορούσαν να εμφανιστούν πολλές στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο λόγω των καραγκιοζιλικιών με τις κάμερες των σημαιοφόρων. Είχα μερικές ενδιαφέρουσες συζητήσεις εκεί με διάφορους ανθρώπους.

Στην "Κάτω Πλατεία", ένα μείγμα από διάφορους αριστερούς και δημοκράτες "ιδεαλιστές" έπαιζαν τον έλεγχο και τον προσηλυτισμό στην πλειοψηφία των παρατηρητών. Τίποτα το ιδιαίτερο, εκτός, και πάλι, από ιδιωτικές συζητήσεις. Αποκορύφωμα ήταν όταν εν αναμονή κάποιας ψηφοφορίας, ένας ομιλητής ανακοίνωσε ότι φασίστες παρενοχλούν κόσμο σε μια κοντινή πλατεία. Οι περισσότεροι αναρχικοί αποχώρησαν για να αντιμετωπίσουν την [τελικά ανεπιβεβαίωτη] απειλή και έχασαν την ψηφοφορία. Όχι ότι θα σήμαινε κάτι αν δεν το έκαναν.

Εκτός από τα πολλά λόγια και τη συχνά μεγάλη προσέλευση στα συμβούλια, και ειδικά στις διαμαρτυρίες, δεν επιτεύχθηκε ποτέ τίποτα ουσιαστικό, ας πούμε μια μακρά γενική απεργία. Τελικά ο μεγάλος "νικητής" ήταν η προδοτική κεντροαριστερά του ΣΥΡΙΖΑ και κάποια μικρότερα δεξιά ισοδύναμα. Ο κόσμος οδηγήθηκε ξανά σε απελπισμένες ψηφοφορίες.

Οι ταραχές και οι διαδηλώσεις στην πλατεία Εξαρχείων και γύρω από αυτήν ήταν πιο άγριες, αλλά εξίσου ασήμαντες στο μεγάλο σχέδιο. Η γειτονιά είχε μια μακρόχρονη παράδοση ανυπακοής, που τώρα πια είχε ως επί το πλείστον σπάσει. Από την αστυνομική βία και τη διείσδυση, τη μαφία και την κουλτούρα των ναρκωτικών, τους αναρχοτουρίστες και τον εξευγενισμό. Απλά μια περαστική φάση για τους περισσότερους συμμετέχοντες, ένα σκιάχτρο ή ένας αποδιοπομπαίος τράγος για τους τηλεθεατές.

Οι συλλογικότητες - ακόμα και όταν δεν ελέγχονταν - ήταν παρόμοια αναποτελεσματικές- στήνοντας κόμματα, αποκλείοντας ζωές και μερικές φορές υλική βοήθεια. Συνδικάτα και φοιτητικές οργανώσεις... ας μην αρχίσουμε.

Οι δεξιοί είναι συχνά ένα αστείο είδος. Κατά των διαδηλώσεων, εκτός αν πρόκειται για αυτές για κάποια "εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης" που απειλεί την ΕλλάδαTM. Τότε η αριστερά της εποχής του "covid" εμφάνιζε παρόμοια χαρακτηριστικά. Ανόητες εποχές κατά κάποιο τρόπο. Οι καθρέφτες είναι μόνο για να ντύνεσαι.

Από όλους τους ανθρώπους, οι αγρότες φαίνεται να έχουν κάποια δύναμη. Οι διαμαρτυρίες τους και οι περιστασιακές συγκρούσεις τους με τους μπάτσους φαίνεται να είναι οι πιο αποτελεσματικές. Αν και σπάνια ενοχλούν, εν μέρει διαιρεμένοι από τα πολιτικά κόμματα σε τοπικό επίπεδο.

Συνολικά, ομοιόμορφος κατακερματισμός και λατρεία από όλες τις πλευρές. Παράνοια για σαφή και ύποπτη διείσδυση και ψευδείς σημαίες, μερικές φορές πολύ κοντά στις δικές μου εμπειρίες. Και σχεδόν πλήρης άρνηση, όλο και περισσότερο μετά τη μαζική παρακολούθηση και την "ενοποιητική" άνοδο των πολιτικών ταυτότητας. Οι νεότεροι "επαναστάτες" και όσοι επιδίωκαν να παραμείνουν έγκυροι και δημοφιλείς ακολούθησαν με το κεφάλι μπροστά.

Εξακολουθεί να με εκπλήσσει το γεγονός ότι ακόμη και μετά την προφανή κατάσταση επιπέδου "covid", οι περισσότεροι είτε είναι πολύ σιωπηλοί είτε έχουν κολλήσει στους παλιούς τους μύθους. Αλλά επίσης δεν με εκπλήσσει. Το βάρος του κόσμου μοιάζει πρωτοφανές, ενώ το να ξεχωρίζεις υπερβολικά με δυνητικά απειλητικούς τρόπους, ειδικά οργανωμένα μάλιστα, μοιάζει με συνταγή μαρτυρίου. Δεν αισθάνομαι σωστό να το περιμένω αυτό από κανέναν, όσο άσκοπο κι αν φαίνεται.