Η Τρέλα της "Πόλης των 15 Λεπτών - Η “πράσινη ατζέντα” εμπνέεται από τις ανελεύθερες ημέρες του λουκέτου της ψευτο-πανδημίας
Μετάφραση: Απολλόδωρος
25 Οκτωβρίου 2022 | JAMES WOUDHUYSEN | Διαβάστε το εδώ
Οι περισσότεροι άνθρωποι θα γνωρίζουν την Οξφόρδη ως την παλαιότερη έδρα μάθησης της Βρετανίας - αλλά, σύμφωνα με τους The Sunday Times, είναι περισσότερο "γνωστή στους κατοίκους της για την κυκλοφοριακή της συμφόρηση". Τις προηγούμενες δεκαετίες, οι πολεοδόμοι μπορεί να έβλεπαν αυτό το πρόβλημα των υψηλών επιπέδων κυκλοφοριακής συμφόρησης και να εκπόνησαν σχέδια για νέους και ευρύτερους δρόμους. Αλλά σήμερα οι σχεδιαστές έχουν καταληφθεί από μια ιδεολογία κατά του αυτοκινήτου. Η εστίασή τους δεν είναι τόσο στο να βοηθήσουν τους ανθρώπους να μετακινηθούν όσο στο να μειώσουν τη χρήση των αυτοκινήτων με κάθε μέσο.
Για το σκοπό αυτό, το κομητειακό συμβούλιο του Οξφορντσάιρ, το οποίο διοικείται από τους Εργατικούς, τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και το Κόμμα των Πρασίνων, θέλει να χωρίσει την πόλη της Οξφόρδης σε έξι συνοικίες "15 λεπτών". Σε αυτές τις περιοχές, όπως λέγεται, τα περισσότερα είδη πρώτης ανάγκης του νοικοκυριού θα είναι προσβάσιμα σε ένα τέταρτο της ώρας με τα πόδια ή με το ποδήλατο, και έτσι οι κάτοικοι δεν θα χρειάζονται αυτοκίνητο.
Επιφανειακά, αυτές οι γειτονιές των 15 λεπτών μπορεί να ακούγονται ευχάριστες και βολικές. Αλλά υπάρχει και μια καταναγκαστική πλευρά. Το συμβούλιο σχεδιάζει να μειώσει τη χρήση του αυτοκινήτου και την κυκλοφοριακή συμφόρηση θέτοντας αυστηρούς κανόνες για τις μετακινήσεις με αυτοκίνητο. Σύμφωνα με τις νέες προτάσεις, αν κάποιος από τους 150.000 κατοίκους της Οξφόρδης οδηγεί εκτός της καθορισμένης περιοχής του περισσότερες από 100 ημέρες το χρόνο, θα μπορούσε να του επιβληθεί πρόστιμο 70 λιρών.
Μην εγκαταλείπετε τη ζώνη που σας αναλογεί, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές - αυτή είναι η πολιτική. Ή θα μπορούσε να είναι σύντομα, αφού το κομητειακό συμβούλιο του Oxfordshire αποφασίσει σχετικά με το θέμα στις 29 Νοεμβρίου. Αν και υπάρχει δημόσια διαβούλευση που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, το συμβούλιο είναι πιθανό να υπερψηφίσει τυχόν αντιρρήσεις των κατοίκων. Ο δημοτικός σύμβουλος των Εργατικών Duncan Enright, μέλος του υπουργικού συμβουλίου για τα ταξίδια και την αναπτυξιακή στρατηγική, έχει ήδη δηλώσει ότι η πολιτική "θα γίνει, σίγουρα".
Το δημοτικό συμβούλιο της Οξφόρδης, το οποίο διοικείται από Εργατική διοίκηση, ακολουθεί παρόμοια γραμμή. Το Local Plan 2040 (Τοπικό Σχέδιο 2040) "δίνει μεγάλη έμφαση στην έννοια της πόλης των 15 λεπτών". Πρωταρχικό ρόλο στο "όραμα και τη στρατηγική" του δεν έχουν οι κάτοικοι, αλλά το περιβάλλον. Η Οξφόρδη, μαθαίνουμε, "είναι μια πόλη ανθρώπινης κλίμακας". '[Έχει] τη δυνατότητα να δώσει τη δυνατότητα στους κατοίκους να ζουν με υγιεινό και βιώσιμο τρόπο, για παράδειγμα λόγω της δυνατότητας μετακίνησης με ενεργούς τρόπους, όπως με ποδήλατο και με τα πόδια, και γι' αυτό αποτελεί μια τόσο βιώσιμη τοποθεσία για ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων των θέσεων εργασίας και των κατοικιών... Το περιβάλλον θα είναι κεντρικό στοιχείο σε ό,τι κάνουμε". Είναι σαφές ότι το δημοτικό συμβούλιο της Οξφόρδης θεωρεί την έννοια της περιοχής των 15 λεπτών ως το κλειδί για την άνθηση της πόλης, όχι μόνο για τη μείωση των εκπομπών CO2 και σωματιδίων.
Από πού προήλθε λοιπόν αυτή η ιδέα της "πόλης των 15 λεπτών"; Η απάντηση είναι: από ένα ανίερο μείγμα του βρετανικού Εργατικού Κόμματος, της αμερικανικής πλουτοκρατίας, των Ηνωμένων Εθνών και της γαλλικής ακαδημαϊκής κοινότητας.
Η ιδέα της πόλης των 15 λεπτών γεννήθηκε με το ‘C40’. Με πρόεδρο σήμερα τον δήμαρχο του Λονδίνου Sadiq Khan, το C40 αυτοαποκαλείται "δίκτυο δημάρχων σχεδόν 100 κορυφαίων πόλεων παγκοσμίως που συνεργάζονται για την επίτευξη της επείγουσας δράσης που απαιτείται τώρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης". Κεντρικό ρόλο στη γέννηση του σχεδίου διαδραμάτισε ένας άλλος πρώην δήμαρχος του Λονδίνου, ο Ken Livingstone. Ο Livingstoneήταν συχνά σαφής στην ιδεολογία του κατά του αυτοκινήτου. Το 1999, λίγο πριν γίνει δήμαρχος, ο Livingstone δήλωσε χαρακτηριστικά: "Μισώ τα αυτοκίνητα. Αν αποκτήσω ποτέ ξανά εξουσία, θα τα απαγορεύσω όλα".
Ως δήμαρχος, το 2005, ο Livingstone διοργάνωσε την πρώτη σύνοδο κορυφής C20 για την κλιματική αλλαγή. Μέσα σε ένα χρόνο, η πρωτοβουλία του υποστηρίχθηκε από το φιλανθρωπικό ίδρυμα του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον. Το 2007, ο δισεκατομμυριούχος δήμαρχος της Νέας Υόρκης Mike Bloomberg φιλοξένησε τη δεύτερη σύνοδο κορυφής. Μέχρι τότε, η ομάδα είχε μετονομαστεί σε C40, καθώς συμμετείχαν 36 δήμαρχοι από μεγάλες παγκόσμιες πόλεις.
Οι δήμαρχοι της C40 θα προσκαλούνταν αργότερα στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα COP21 στο Παρίσι το 2015. Οι δήμαρχοι απολάμβαναν τα πράσινα φώτα της δημοσιότητας, διεκδικώντας τη θέση τους ως "κρίσιμες φωνές" στη διαμόρφωση και την υποστήριξη μιας ισχυρής συμφωνίας κορυφής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην COP21 ο Carlos Moreno, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι, παρουσίασε την ιδέα της πόλης των 15 λεπτών. Για τον Moreno, η ιδέα είναι πολύ απλή: "Γιατί ένας θορυβώδης και μολυσμένος δρόμος πρέπει να είναι ένας θορυβώδης και μολυσμένος δρόμος;". Ο Moreno ακούγεται ακόμη και ανθρωπιστής όταν διακηρύσσει ότι οι πόλεις πρέπει να προσαρμόζονται στους ανθρώπους και όχι το αντίθετο. Ωστόσο, η έννοια αυτή δεν είναι καθόλου φιλο-ανθρώπινη. Και το γεγονός ότι χρειάστηκαν τα λουκέτα στο Covid για να δοθεί πραγματικά ώθηση στην ιδέα είναι ενδεικτικό από αυτή την άποψη.
Η μεγάλη στιγμή για την πόλη των 15 λεπτών ήρθε το 2020, όταν η υποψήφια του Σοσιαλιστικού Κόμματος για τη δημαρχία του Παρισιού, Anne Hidalgo, κέρδισε την επανεκλογή της. Μεγάλο μέρος της εκστρατείας της βασίστηκε στην ιδέα των 15 λεπτών. Όπως σημείωσε το Politico νωρίτερα φέτος, η "προσπάθεια της Hidalgo να μετατρέψει τη γαλλική πρωτεύουσα σε μια "πόλη της εγγύτητας" -όπου τα παιδιά πηγαίνουν με τα πόδια στο σχολείο και οι κάτοικοι γνωρίζουν τον τοπικό τους φούρναρη- χτύπησε μια χορδή σε μια εποχή που τα λουκέτα του Covid-19 σήμαιναν ότι οι άνθρωποι ξαφνικά περνούσαν πολύ περισσότερο χρόνο στις γειτονιές τους. Ο ενθουσιασμός για την ιδέα προκάλεσε παρόμοιες εκστρατείες στο Δουβλίνο, τη Βαρκελώνη, το Μιλάνο και τη Λισαβόνα".
Μόλις τον περασμένο μήνα, το C40 ανακοίνωσε μια συνεργασία με το Habitat των Ηνωμένων Εθνών, τον Carlos Moreno και τον Δανό επενδυτή ακινήτων NREP, ο οποίος διαχειρίζεται επτά εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα ακινήτων στη Δανία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία και την Πολωνία. Το έργο στοχεύει στη χρηματοδότηση ενός "νέου προγράμματος Πράσινες και Ευημερούσες Γειτονιές, στην απόδειξη της έννοιας για τις πολιτικές της "πόλης των 15 λεπτών" και στην ενδυνάμωση των πόλεων σε όλο τον κόσμο για την εφαρμογή φιλόδοξων γειτονιών με στόχο το “Καθαρό Μηδέν” (Net Zero) και τον άνθρωπο στο επόικεντρο της γειτονιάς".
Οι υποστηρικτές θέλουν να παρουσιάζουν τις πόλεις των 15 λεπτών ως "ανθρωποκεντρικές". Αλλά θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι σε αυτούς τους ισχυρισμούς, δεδομένου ότι φαίνεται να προέρχονται μόνο από υψηλά ιστάμενους πολιτικούς, πλούσια ιδρύματα και ακαδημαϊκούς που δεν έχουν επαφή με την κοινωνία. Και μόνο μετά τα λουκέτα κατάφερε να επικρατήσει η προηγουμένως αδιανόητη ιδέα του περιορισμού των ανθρώπων στις τοπικές τους περιοχές για το γενικότερο καλό.
Ως συνήθως, είναι οι απλοί άνθρωποι που θα υποστούν το κόστος της πόλης των 15 λεπτών. Ιδιαίτερα οι κάτοχοι αυτοκινήτων στις πόλεις και οι οικογένειες που ταξιδεύουν τακτικά στην άλλη άκρη της πόλης για να επισκεφθούν συγγενείς ή φίλους ή για να πάνε στη δουλειά τους. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε τις ανάγκες των ηλικιωμένων πολιτών, των ατόμων με αναπηρία και των παιδιών - καθώς και των γυναικών που τόσο συχνά τους φροντίζουν.
Τα πολλά πρακτικά προβλήματα της πόλης των 15 λεπτών είναι εύκολο να γίνουν αντιληπτά. Οι υποστηρικτές φαίνεται να έχουν ξεχάσει ότι η απλή κακοκαιρία μπορεί να κάνει το αυτοκίνητο απαραίτητο. Και όπως παραδέχεται το Δημοτικό Συμβούλιο της Οξφόρδης, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της πόλης "έχει πολύ καλή προσβασιμότητα σε ένα [συνοικιακό] κέντρο... υπάρχουν σαφώς μερικές περιοχές εκτός αυτού του 15λεπτου με τα πόδια". Αυτό σημαίνει ότι οι κάτοικοι θα πρέπει να αρκεστούν στα "τοπικά κέντρα" - αν και αυτά "έχουν πολύ μικρότερο εύρος εγκαταστάσεων και [είναι] συχνά ελαφρώς λιγότερο καλά συνδεδεμένα με τα μέσα μαζικής μεταφοράς". Με επίκεντρο τον άνθρωπο; Δύσκολα.
Αυτό που παρουσιάζεται ως αναβίωση της πράσινης και ευχάριστης γης της Βρετανίας είναι στην πραγματικότητα μια εξαναγκαστική προσπάθεια να βάλουν τους αυτοκινητιστές σε λουρί. Τα σπίτια που έχουν αυτοκίνητο θα πρέπει να μετρήσουν πόσες φορές το χρησιμοποιούν για να διασχίσουν την πόλη. Θα υπάρξουν άδειες, ποινές και σχεδόν σίγουρα πιο πανταχού παρούσα επιτήρηση. Όλα αυτά, μόνο και μόνο για να μπορεί η επίσημη Οξφόρδη, η οποία έχει κηρύξει "κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης", να ισχυριστεί ότι θα επιτύχει το όραμα του συμβουλίου "Οξφόρδη χωρίς άνθρακα- Καθαρό Μηδέν" μέχρι το 2040.
Δεν είναι η πρώτη φορά, ούτε και η τελευταία, που η ατζέντα του Net Zero φαίνεται να έχει εμπνευστεί πάρα πολύ από εκείνες τις ανελεύθερες ημέρες του λουκέτου.
---Δικτυογραφία :
The madness of the ‘15-minute city’ - spiked
https://www.spiked-online.com/2022/10/25/the-madness-of-the-15-minute-city/